کتاب فلسفه لاجوردی سپهری- اثر: سروش دباغ

"سكوت و معنا" مجموعه مقالات فلسفی‌‌ای است كه دكتر «سروش دباغ»، دين‌پژوه و پژوهشگر حوزه‌های فلسفه و اخلاق، طی يك سال و نيم گذشته درباره فلسفه ويتگنشتاين نوشته است .كتاب حاضر شامل چند مقاله پيرامون ويتگنشتاين و آراء نويسنده پيرامون مسئله شر ، ايمان از منظر مجتهد شبستري و امر اخلاق مي‌باشد . نويسنده در مقاله "سكوت و تراكتاتوس" ( كه عنوان لاتين كتاب رساله منطقي ـ فلسفي مي‌باشد ) ، نظرية تصويري معنا در رسالة منطقي ـ فلسفي را تقرير مي‌كند و شأن دلالت شناسانة گزاره‌هاي رياضياتي ، منطقي ، اخلاقي و فلسفي ، مفهوم سكوت در رسالة منطقي ـ فلسفي را مورد بررسي قرار مي‌دهد و تلقي‌هاي مختلف از آن را تحت عنوان سكوت خنثي ، سكوت سلبي ، سكوت عرفاني و سكوت درماني مورد بحث قرار مي‌دهد . مقاله بعدي " بازي‌ها و معناها"ست كه سه تقرير از مسئله "شباهت خانوادگي" در نزد فلسفه ويتگنشتاين است . بحث دلالت واژگان بر مصاديق متعدد در اين مقاله از نگاه ويتگنشتاين مورد بررسي قرار مي‌گيرد كه به زعم نويسنده دو قرائت از سه قرائت ارايه شده تا به اكنون در زبان فارسي مغفول مانده است . دراين مقالات كوشش شده تا محوری‌‌ترين مفاهيم و آموزه‌‌های دو دوران فلسفی ويتگنشتاين با رهيافت تحليلی مورد بررسی واقع شود. «عام‌گرايی و خاص‌گرايی در فرا اخلاق»، عنوان يكی از نوشته‌های اين مجموعه است. در اين مقاله كوشش شده تا آموزه‌های معناشناختی در قلمرو فلسفه اخلاق و در شاخه فرااخلاق به كار بسته شوند. پس از ذكر تاريخچه‌ای از مبحث عام بودن و خاص بودن نزد فلاسفه اخلاق، مدعيات خاص‌گرايان و مهم‌ترين دليلی كه له مدعياتشان اقامه می‌كنند، شرح و بسط داده شده است. در ادامه، در مقام نقد دليل خاص‌گرايان، استدلالی دلالت‌شناختی مبتنی بر آموزه‌های ويتگنشتاين متأخر به دست داده شده است. اما مقاله «نگاهی ويتگنشتاينی به مسئله شر»، بحثی است درباره يكی از تأمل‌برانگيزترين مباحث روزگار ما: مسئله شر. در اين مقاله، پس از تقرير پاسخ‌های كلاسيك متكلمين، فلاسفه و عرفا درباره چگونگی مواجهه با شرور در اين عالم‌ ـ مواجهه‌ای كه مبتنی‌ است بر دفاع از خداباوری با علم به پديدار شدن حوادث توأم با درد و رنج برای آدميان در اين دنيا‌ ـ تلاش شده مسئله از منظر ويتگنشتاين مورد تأمل قرار گيرد. البته مدعای مقاله اين نيست كه در پرتو نگاه ويتگنشتاينی، اين مسئله مهم فلسفی ‌‌ـ كلامی پاسخی درخور و قطعی می‌يابد، بلكه می‌كوشد با توجه به آموزه‌های ويتگنشتاينی نظير نحوه زيست، بازی زبانی و... مسئله شر و حدود و ثغور آن را در منظومه معرفتی وی تبيين نمايد. «مجتهد شبستری و ايمان شورمندانه»، آخرين مقاله اين مجموعه هفت‌گانه است. اين نوشته كه به مانند مقاله پيشين، به بحث پيرامون فلسفه دين ويتگنشتاين می‌پردازد، اولا و بالذات معطوف به بررسی مقوله ايمان در منظومه فكری «محمد مجتهد شبستری»، متأله و روشنفكر دينی تأثيرگذار معاصر است. در عين حال، به اقتضای مقام، ايمان‌گرايی «كيركگوری» و تقابلش با ايمان‌گرايی ويتگنشتاينی و ناواقع‌گرايی دينیِ ملهم از آرای وی در نزد فيلسوفان دينی نظير «فيليپس» مورد بحث واقع شده است. از اين ‌رو، برای آشنايی با مقوله ايمان در آرای ويتگنشتاين مفيد فايده است. ويتگنشتاين نه دلی در گرو ثروت عظيمی داشت که از پدر به ارث برده بود و نه سبک متعارف اساتيد دانشگاه زندگی می کرد، «به شکل خلوت خود بود» و «به شيوه باران پر از طراوت تکرار».بسيارمرگ انديش بود . شايد به همين سبب، به رغم اينکه ازخدمت سربازی معاف بود،در دو جنگ جهانی اول و دوم يکبار با لباس ارتش اتريش و بار ديگر در کسوت شهروند انگليس حضور يافت و به پاس تهوری که از خود نشان داد ، مدال شجاعت دريافت نمود . در عين حال منزوی بود و ترجيح می داد يافته های ژرف و نابش را صرفاٌ خويش واگويی کند . تندخو بود با نگاهی تيز بين و نافذ. منتقدانش می گفتند مغرور است و به عنوان نمونه به رفتار تحقير آميزاو با ادوارد مور ،فيلسوف مشهور تحليلی ای که از قضا ممتحن ويتگنشتاين بود و به وی اجازه داد شغل دانشگاهی در کمبريج اختيار کند ، اشاره می کنند.با وجود اين، در بند موقعيت استثنايی خود در دنيای فلسفه انگليسی زبان آن روزگار نبود؛ به طوری که پس از نوشتن رساله منطقی- فلسفی (تراکتاتوس) و در دوران فطرت فلسفی اش ، باغبانی پيشه کرد وطی جنگ جهانی دوم باربری در بيمارستان . نمی توان او را متدين در معنای رايج کلمه به حساب آورد ، اما دغدغه های وجودی ، معنوی و عرفانی در نحوه زيستش عميقاً به چشم می خورد .هم موسيقی دان بود هم منطق و فلسفه می دانست و هم علم جديد ؛ به طوری که چندين اختراع در حوزه هوانوردی به ثبت رسانده بود که در کل زندگی فلسفی اش ، درپی کسب حکمت بود ؛ حکمتی پر از بصيرت و معنا توأم با سکوت ، و البته سراسر سرد و عاری از شورمندی .دو کتاب دورانساز وی، رساله منطقی – فلسفی و کاوش های فلسفی ، به فارسی بر گردانده شده اند.از ميان ساير کتابهايش ، درسگفتارهايی در باب زيبای شناسی ، روان شناسی و باور دينی ، برگه ها ، کتابهای آبی و قهوه ای ، درباره يقين ، فرهنگ و ارزش، يادادشت ها ، و درباره رنگ ها ترجمه شده اند .علاوه بر اينها ، کتابها ی متعددی درباره آموزه های دو دوره فلسفی ويتگنشتاين در اختيار علاقه مندان قرار گرفته است . در اين ميان ، حجم ترجمه ها بسی بيشتر از تأليفات است. در فضای فلسفی کشور ما عموماً تصور می شود که ويتگنشتاين در دوران دوم فلسفی خويش ، بر خلاف دوران نخست ، به سبک رايج فيلسوفان تحليلی نمی فلسفد و مؤلفه هايی نظير صدق ، استدلال ورزی ،توجيه و... رادر معنايی که مد نظر فيلسوفان تحليلی است به کناری نهاده است و به شيوه فيلسوفان قاره ای می انديشد . خصوصاً وجود مفاهيمی نظير بازی زبانی ، نحوه زيست ، و... مؤيد اين مدعاست . مطابق با اين نگاه ،وی به مانند فيلسوفان پست مدرن ،منکر فراروايت هاست و از چگونگی تکون معرفتی سخن می گويد که تخته بند جامعه ، فرهنگ، تاريخ و زبان است ؛ معرفتی که کاملاً وابسته به سياق است و نمي‌توان درباره آن احکام کلی و جهانشمول صارد کرد . «مفهوم صدق نزد ويتگنشتاين» مقاله بعدی اين مجموعه است.اکثر شارحين رساله ،تحت تأثير اتميسم منطقی راسل، نظريه صدق رساله منطقی- فلسفی را صدق مطابقتی می انگارند. اين مقاله می کوشد بر خلاف قول رايج ، نظريه صدق مختار ويگنشتاين در رساله منطقی- فلسفي را نظريه صدق زائد بودن قلمداد کند و با مد نظر قرار دادن فقره های مختلف اين کتاب چنين قرائتی را موجه نمايد. علاوه بر آن تئوری صدق دوران دوم فلسفی ويگنشتاين نيز در اين مقاله مورد بحث واقع شده است . ادعای مقاله اين است که ديدگاه ويتگنشتاين درباره صدق در دو دوران فلسفی وی يکسان بوده و از اين حيث گسستی در آراء او پديد نيامده است. در «فرگه ، ويتگنشتاين و استدلال زبان خصوصی » کوشيده شده است تا با بازسازی استدلال زبان خصوصی ويتگنشتاين و استدلال فرگه در دفاع از عينيت معنا در مقاله «انديشه» نشان داده شده شود که ويتگنشتاين در تقرير بحث استدلال زبان خصوصی در کاوش های فلسفی به ميزان معتنابهی تحت تأثير فرگه بوده است. در اين راستا ، بحث استدلال تبعيت از قاعده به منزله مقدمه ای واجب برای فهم استدلال زبان خصوصی ، مستقلاً مورد بحث واقع شده است.
منبع : http://greek.blogfa.com/post-116.aspx

خرید کتاب فلسفه لاجوردی سپهری
جستجوی کتاب فلسفه لاجوردی سپهری در گودریدز

معرفی کتاب فلسفه لاجوردی سپهری از نگاه کاربران کتاب های مرتبط با - کتاب فلسفه لاجوردی سپهری